DR. ONUR ÇELİK
Var olan her hastalığı anlayabilmek için öncelikle tanımını bilmek ve sistematik bir şekilde ilerlemek gerekir. Peki, yazının konusu olan pelvik inflamatuar hastalık (PID) kabaca tanım olarak nedir?
Tanım
PID, fallop tüpleri ve yumurtalıklar (overler) gibi kadın üst üreme organlarının enfeksiyonları için kullanılan geniş bir tanımdır. Genellike alt genital sistem enfeksiyonların ilerlemesiyle gelişen PID‘ nin diğer kadın hastalıklarından ayrılan en büyük özelliği yaygın olması ve ciddi bir seyre sahip olmasıdır.
Enfeksiyonlarının çoğu Neisseria Gonorrhea ve Chlamydia trachomatis gibi cinsel yolla buluşan patojenlerle olabildiği gibi %30-40 polimikrobiyal seyirlidir.
Risk Faktörleri
Peki, ne gibi durumlar PID’ e yol açabilir?
-Çok eşlilik
-Ergenlik döneminde görülen idrar yolu enfeksiyonları
-Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
-Kondom kullanımında yetersizlik
-Rahim içi araç (RİA) kullanımı
Bu gibi durumlar özellikle PID‘ e yol açarken uzun vadede sekel olarak karşımıza ektopik gebelik, infertilite ve kronik karın ağrısı ile çıkabilir.
Klinik Bulguları
PID sık görülen bir jinekolojik acil olmasıyla beraber sahip olduğu bulgular da genellikle bellidir. Bunlar genellikle şunlardır:
-Karın alt bölgesinde ağrı (en sık)
-Ateş
-Vajinal akıntı / kanama
-Ağrılı cinsel ilişki
-İdrar yaparken ağrı
-Bulantı ve kusma
-Tek taraflı ele gelen kitle (tubo-ovaryen apse / TOA)
Tanı ve Ayırıcı Tanı
PID‘ nin kesin tanısı için var olan enfeksiyonun patojeni saptanması gerekir ancak bu zahmetli bir yoldur. Klinik olarak ise net bir tanı koydurucu yöntem yoktur. Ancak PID için var olan belli kriterler bizler için yaklaşım açısından önemlidir.
PID için Tanı Kriterleri
1-Tanı ve tedavi için minimum kriterleri
-Ek bir patoloji olmaksızın var olan karın / pelvik ağrı
-Uterin hassasiyet veya tuşede servikal hareket hassasiyeti
2-Tanısal özgüllüğü artıran ek kriterleri
-Oral vücut sıcaklığı >38,3
-Anormal /mukopürülan vajinal akıntı
-Vajinal akıntıda mikroskopide lökosit izlenmesi
-Artmış kann enfeksiyon değerleri (Sedim,CRP)
-Labaratuar olarak kanıtlanmış enfeksiyon bulgusu
3-En özgül kriterler
-Transvajinal ultrason ile görüntülenen enfekte tüpler
-Laporoskopik olarak endometrit doğrulaması
Elbette bu tanı kriterleri biraz havada kalsa da nihayetinde var olan klinik bulgular da bizim için önemli bir belirteçtir. Ancak benzer bulgularla seyreden farklı durumlar da söz konusu olabilir. Bunlara en başka gebelik örnek olmak üzere ektopik gebelik, gastroenterit, over kistleri sayılabilir.
Tedavi
PID‘ nin tedavisinde bakteriyal bir enfeksiyon olmasından kaynaklı uygun antibiyotik kullanılır. Beraberinde bol istirahat, su alımı ve beslenme de önemlidir.
Ergoterapi müdahalelerinde her zaman; bireyin günlük yaşam aktivitelerine katılımını sağlamak, performans becerilerini iyileştirmek, bağımsızlığın ve iyilik halinin artırılması amaçlanır.
Temel olarak, bir ergoterapistin rolü, insanların ihtiyaç duydukları ve yapmak istedikleri tüm aktiviteleri yapmalarını sağlamaktır. Herhangi bir sağlık sorununuz olduğunda, aktivitelere katılımınız azalabilir, işte ergoterapinin devreye girdiği evre burasıdır. Ergoterapistler kişilerin istedikleri hayatı yaşamalarını sağlamak ve onlara yardımcı olmak için çeşitli stratejiler kullanır.
Kadın Sağlığında Ergoterapi uygulamalarıyla ilgili yazıya ulaşmak için buraya tıklayınız.
OT WOMEN'S HEALTH 